Let op: heeft u in 2023 een vergunning aangevraagd? Dan gelden voor u mogelijk andere regels.

Als u een monument wilt verbouwen, herstellen of slopen, heeft u meestal een omgevingsvergunning nodig. U vraagt de omgevingsvergunning aan via het Omgevingsloket(externe link).

Omschrijving

Een monument is een beschermd bouwwerk. Wilt u een monument verbouwen, herstellen, aanpassen of slopen? Dan heeft u meestal een vergunning nodig. Dit is een omgevingsvergunning voor een monument.

Voor gewoon onderhoud hoeft u geen vergunning aan te vragen. Gewoon onderhoud is alles waarbij het uiterlijk van de binnenkant of de buitenkant van het pand niet verandert. Bijvoorbeeld:

  • het bijhouden van het schilderwerk in dezelfde kleur
  • kleine reparaties met de oorspronkelijke materialen

Ook aanpassingen binnen in het monument kunnen vaak zonder vergunning. Bijvoorbeeld het verwijderen van een niet-historische keuken of plafond. Heeft uw monument onderdelen die geen monumentale waarde hebben? Bijvoorbeeld een nieuwe schuur? Dan zijn de bouwactiviteiten aan deze onderdelen ook vaak vergunningsvrij.

Voor sommige kosten bij werkzaamheden aan monumenten kunt u subsidie krijgen.

Er zijn 2 procedures bij het aanvragen van een omgevingsvergunning. De uitgebreide procedure geldt voor rijksmonumenten of als de gemeente een natuurtoets doet.

Voor alle andere wijzigingen geldt de gewone procedure.

Aanpak

Neem contact op met de gemeente om uw plannen te bespreken. Doe dit ruim voordat u de vergunning aanvraagt. Zo heeft uw aanvraag meer kans van slagen.

Zo vraagt u een omgevingsvergunning voor een monument aan:

  • Ga naar het Omgevingsloket(externe link).
  • Doe de vergunningcheck. U kunt de vergunning daarna meteen aanvragen.
    • voor uzelf: met DigiD
    • voor een bedrijf: met eHerkenning
  • Mogelijk heeft u de volgende stukken nodig:
    • een bouwrapport of een cultuurhistorisch rapport
    • een bouwbestek
    • foto’s
    • een situatieschets
    • een korte beschrijving van het te slopen gebouw
    • een tekening van het gebouw met de maten (bijvoorbeeld een oude bouwtekening)
  • De monumentencommissie van de gemeente beoordeelt uw aanvraag. 

Voorwaarden

U vraagt een omgevingsvergunning voor een monument aan als:

  • u eigenaar bent van een gemeentelijk monument
  • u het monument wilt restaureren, grondig verbouwen of (gedeeltelijk) slopen
  • u een bouwwerk binnen een beschermd stads- of dorpsgezicht wilt slopen
  • in het omgevingsplan staat dat u een omgevingsvergunning moet aanvragen

De gemeente kan bepalen hoe u moet slopen in een beschermd stads- of dorpsgezicht.

Termijn

  • Gewone procedure: u krijgt de beslissing binnen 8 weken. Deze termijn kan de gemeente eenmaal verlengen met 6 weken.
  • Uitgebreide procedure: u krijgt de beslissing binnen 6 maanden. Deze termijn mag de gemeente met 6 weken verlengen.

Bezwaar en beroep

Bij een gewone procedure maakt u bezwaar bij de gemeente. Bij een uitgebreide procedure geeft u uw mening (zienswijze) over het ontwerpbesluit.

Doe dit binnen 6 weken. Bent u het daarna niet eens? Dan kunt u in beroep gaan bij de rechtbank. Eventueel kunt u daarna nog in hoger beroep gaan(externe link).

Is er niet gereageerd binnen de beroepstermijn van 6 weken? Dan is de vergunning definitief.

Kosten

Als u een omgevingsvergunning aanvraagt, dan betaalt u meestal niet alleen de kosten voor de omgevingsvergunning. Vaak brengt de gemeente ook plankosten in rekening. Dit zijn kosten voor voorbereiding van en toezicht op de aanleg van voorzieningen. Bijvoorbeeld groenvoorzieningen, nieuwe wegen of het dempen van sloten.