Wat is het?

Het regelen en betalen van een uitvaart is een verplichting voor nabestaanden. Als niemand de begrafenis kan regelen, doet de gemeente dat. Dit gebeurt als iemand in de gemeente overlijdt en er geen nabestaanden zijn. Of als de nabestaanden de uitvaart niet willen of kunnen organiseren. Dit is een plicht van de gemeente die staat in artikel 21 van de Wet op de Lijkbezorging.

De wet is niet bedoeld voor nabestaanden die de uitvaart niet kunnen betalen. Zij kunnen bijzondere bijstand aanvragen voor de kosten van de begrafenis of crematie, in de gemeente waar ze wonen.

Hoe werkt het?

Is er iemand overleden en neemt niemand de verantwoordelijkheid voor de uitvaart van de overledene? Dan is het belangrijk dat het overlijden binnen 3 dagen wordt gemeld bij de gemeente. Dit kan kan telefonisch of per e-mail. De melding kan worden gedaan door de huisarts, het ziekenhuis, de politie, de uitvaartondernemer, het verzorgings-/bejaardentehuis, team Publiekszaken van de gemeente, of directe nabestaanden. Vanuit de Wet op de Lijkbezorging is de gemeente dan opdrachtgever van de uitvaart.

Huis wordt vergrendeld

De nabestaanden mogen de woning van de overledene niet meer binnengaan als zij de opdracht tot uitvaart hebben geweigerd. Na de melding van de Wet op de Lijkbezorging vergrendelt de gemeente het huis van de overledene. De gemeente ontvangt van de nabestaanden, woningstichting, politie of de begrafenisondernemer de sleutels van de woning.

Sobere uitvaart

De gemeente benadert een uitvaartondernemer die de uitvaart regelt en de zaken verder afhandelt met de gemeente. De gemeente bepaalt hoe de uitvaart verloopt. Dat is in ieder geval sober. Wel houdt de gemeente rekening met de laatste wens van de overledene om te begraven of cremeren. Er kunnen wel mensen aanwezig zijn bij de uitvaart. Een condoleance is er niet.

Kosten betaald uit nalatenschap

De gemeente betaalt de kosten van de uitvaart (zowel voor het graf als grafonderhoud) uit de bezittingen van de overledene, de nalatenschap. Als er geen nalatenschap is, kunnen de kosten teruggevraagd worden bij bloed- en aanverwanten. Wie dit zijn en hoe dit werkt, staat in het Burgerlijk Wetboek. Als er niets te verhalen is, blijven de kosten voor de gemeente.

Erfenis

Als de nabestaanden de begrafenis niet willen regelen en betalen, moeten zij dit doorgeven aan de uitvaartondernemer. Zij tekenen in dat geval niet voor de opdracht tot begraven. Zij kunnen dan 2 dingen doen:

  • de erfenis volledig verwerpen.
  • de erfenis via een notaris beneficiair aanvaarden.

Wat dit precies inhoudt en wat het verschil is, leest u op de website van de Rechtspraak(externe link). Voor beide opties moet een verklaring bij de rechtbank worden ingediend. Wij adviseren u om binnen 3 maanden contact te zoeken met een notaris. Als iemand al bezittingen van de overledene heeft toegeëigend, zit deze persoon in principe aan de nalatenschap vast. Dat betekent dat hij/zij ook de kosten voor de uitvaart moet betalen.

Opdrachtgever voor uitvaart betaalt

De persoon die de uitvaartondernemer de opdracht tot de uitvaart geeft, is verantwoordelijk en betaalt de kosten voor de uitvaart. De uitvaartondernemer is vaak één van de eersten die contact heeft met de naaste familie, mantelzorger of een andere persoon. De uitvaartondernemer wijst diegene die de opdracht voor de uitvaart geeft (en geen naast familielid is) op de verantwoordelijkheid voor de kosten die voortkomen uit de opdracht. De uitvaartondernemer legt ook uit dat de gemeente dan niet langer verantwoordelijk is. Als de gemeente niet vooraf is gevraagd om de uitvaart te regelen, kan zij ook geen verantwoordelijkheid dragen voor de kosten.