De naam Stolwijk duikt voor het eerst op in 1320. De plaats is beroemd vanwege de Stolwijkse kaas daar (en in wijde omgeving) gemaakte kaas (Goudse kaas heette in vroeger eeuwen ook wel ‘Stolwijkse’ of ‘Stolkse’ kaas). De voormalig gemeente Vlist had drie gestapelde kazen in het gemeentewapen.

Als u Stolwijk binnen komt rijden, valt de scheve toren van de NH-Kerk direct op. De neogotische toren uit 1501 is 45 meter hoog en staat flink uit het lood. Het schip van de kerk is in 1947 herbouwd uit stenen van het in de Tweede Wereldoorlog verwoeste Bezuidenhout in Den Haag.

Tussen Gouda en Stolwijk ligt zich een aantal gietijzeren bruggen uit de negentiende eeuw waaronder de ‘tweelingbrug’ in Stolwijk en Beijersche ophaalbrug, die in 2006 werd herbouwd.

'Stolkse'kaas

Goudse boerenkaas wordt van oudsher wel in Gouda verhandeld , maar niet Gouda gemaakt. Dat gebeurt met name in de regio om Gouda heen. Het dorp Stolwijk heeft daarbij altijd een belangrijke plaats ingenomen. Vandaar dat Goudse boerenkaas ook wel onder de naam 'Stolwijker' of 'Stolwijkse/Stolkse kaas' wordt verkocht. Boerenkaas is een ambachtelijk product. De bereiding is voor een groot deel handwerk. Kenmerkend voor boerenkaas is de verscheidenheid in geur en smaak. Boerenkaas is geen gestandaardiseerd eenheidsproduct. Per kaasboerderij proeft men als het ware de verschillen in voer, in grondsoort, gras, receptuur en bereidingswijze. Ook per seizoen varieert de smaak van boerenkaas. In Stolwijk zijn verschillende boerderijen waar nog op ambachtelijke wijze kaas wordt gemaakt.