Veelgestelde vragen over Oekraïne

In de opvang worden mensen opgevangen die gevlucht zijn voor het oorlogsgeweld in Oekraïne. Zij spreken Oekraïens of Russisch. Een enkeling spreekt ook Engels.

Crisisnoodopvang wordt doorgaans ingezet bij rampen, zoals overstromingen, stormen en grote branden. Binnen crisisnoodopvang worden de getroffenen voor hele korte duur (ongeveer 72 uur) opgevangen in bijvoorbeeld sporthallen en andere grote locaties die makkelijk in te richten zijn. Het gaat hier vooral om een “bed, bad en brood” situatie.

Noodopvang is voor langere duur, minimaal zes maanden met verlenging. Hiervoor worden vaak kleinere locaties ingericht met een huiselijke sfeer. Men heeft een eigen slaapgelegenheid en verder zijn er ruimten voor recreatie en eten en drinken ingericht afhankelijk van de grootte van de locatie.

Binnen de veiligheidsregio is er een centraal meldpunt voor Oekraïense vluchtelingen. Daar kunnen zij zich melden, laten registreren en krijgen ze een opvanglocatie toegewezen. De coördinatie voor de verspreiding van vluchtelingen ligt bij de veiligheidsregio. Dit staat los van de particuliere initiatieven.

Op dit moment kunnen Oekraïners, of mensen die rechtmatig in Oekraïne verbleven tijdens het uitbreken van de oorlog, bij de IND een sticker of O-document aanvragen in hun paspoort. Deze sticker of O-document is het bewijs dat zij hier verblijf hebben op grond van de Richtlijn tijdelijke bescherming en daarmee toegang hebben tot onder andere de arbeidsmarkt.

U krijgt geen nieuwe sticker of pasje, als u er al een hebt. U krijgt een brief van de IND waarin zij uitleggen hoe zij uw sticker of pasje verlengen. Hiervoor hoeft u zelf niets te doen.

De gemeente heeft geen rol bij het regelen van (langdurig) verblijf. Dit proces ligt in zijn geheel bij de Integratie en Naturalisatie Dienst (IND). Kijk voor meer informatie op de website van de IND(externe link):

Op de website van RefugeeHelp(externe link) vindt u informatie over alles wat met het ophalen van het bewijs van rechtmatig verblijf te maken heeft in vier talen. Het is aan te raden om cliënten naar deze website te verwijzen. Op de website vindt u ook een link om een afspraak te maken om een bewijs van verblijf bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) op te halen.

De Rijksoverheid heeft gemeenten gevraagd om te zorgen voor de registratie van vluchtelingen. Zo ontstaat een beter beeld van het aantal Oekraïners dat al op Nederlandse bodem is en hoe zij kunnen worden geholpen. Een eerste stap hiervoor is het aanmelden van vluchtelingen. Dat kan eenvoudig via het online formulier op onze website . Vluchtelingen kunnen dit ook zelf doen via het Engelstalige formulier.

Ja. Medische zorg aan vluchtelingen uit Oekraïne wordt volledig vergoed via de subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg voor onverzekerden. Er wordt geen bijdrage verwacht van de vluchteling zelf. Kijk op zorgverzekeringslijn.nl(externe link) voor meer informatie over medische vergoedingen.

Ziekenhuizen en andere zorgaanbieders, die zorg verlenen aan onverzekerbare vreemdelingen, kunnen subsidie aanvragen bij het CAK(externe link). Hiervoor moet eerst melding worden gedaan bij de GGD GHOR. Zorgverleners worden, als zij voldoen aan de voorwaarden, voor 100 procent gecompenseerd.

Doktersbezoek

Op de verschillende gemeentelijke opvanglocaties is eens per week een spreekuur van het triageteam van de GGD. Hier kan men met gezondheidsklachten terecht voor een beoordeling. Deze spreekuren staan ook open voor Oekraïense vluchtelingen in de particuliere opvang. U hoeft zich hiervoor niet aan te melden.

De vergoeding van medische zorg aan vluchtelingen uit Oekraïne verandert per 1 juli 2022.

Ontheemden uit Oekraïne met een Burgerservicenummer vallen vanaf 1 juli 2022 onder de Regeling Medische zorg Ontheemden (RMO). Zij hoeven geen premie of eigen risico te betalen. De zorgverlener vindt het Burgerservicenummer van de ontheemde vanaf 1 augustus 2022 in de verzekeringsgegevens.

Als een zorgverlener de ontheemde niet kan vinden in het declaratiesysteem, dan kan de factuur zonder meldnummer naar het CAK worden gestuurd. In dat geval is de Subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg aan onverzekerden (SOV) van toepassing.

Vanaf 1 augustus 2022 tot 1 maart 2023 wordt niet gehandhaafd op de verzekeringsplicht voor ontheemden. Dat betekent dat werkende ontheemden vanaf 1 augustus geen zorgverzekering meer hoeven af te sluiten. Zij vallen dan RMO. Zorgverzekeraars beëindigen de al afgesloten zorgverzekeringen per 1 augustus. Ontheemden ontvangen hierover een brief. Ontheemden krijgen de optie aangeboden om de zorgverzekering te behouden. Let op: dit is vrijwel altijd een onaantrekkelijke keuze voor de ontheemde, omdat voor de RMO geen zorgpremie of eigen risico betaald hoeft te worden. Ook is het zorgpakket van de RMO ruimer dan het basispakket. Op het moment dat een ontheemde toch een zorgverzekering afsluit heeft hij/zij eventueel recht op zorgtoeslag.

Ja, deze vluchtelingen mogen in loondienst werken. Zij hebben een document nodig waaruit hun verblijfsstatus als ‘tijdelijke beschermde’ blijkt, oftewel aantonen dat zij rechtmatig in Nederland verblijven op grond van de Richtlijn tijdelijke bescherming. En ze hebben een Burgerservicenummer (BSN) nodig. Als een vluchteling zich inschrijft bij de gemeente, wordt de verblijfsstatus vastgelegd en krijgt hij/zij een BSN. De werkgever heeft geen tewerkstellingsvergunning nodig. De werkgever moet wel een melding doen bij UWV.

Er zijn 2 mogelijkheden om vrijwilligerswerk te verrichten:

• U verricht vrijwilligerswerk bij een organisatie buiten de opvang. Dat kan en dat mag. Mogelijk krijgt u ook van die organisatie een vrijwilligerswerkvergoeding.
• U verricht vrijwilligerswerk op verzoek van de Burgemeester in of om de opvang zelf. In dat geval kunt u een vrijwilligerswerkvergoeding krijgen van de gemeente.

Het gaat niet om het aantal uur dat je vrijwilligerswerk verricht. Het gaat om de vergoeding die je daarvoor krijgt. In 2023 krijgt u een vergoeding van maximaal 5 euro per uur, tot een maximum van 190 euro per maand en tot een maximum van 1900 euro per jaar.

Werkgevers hoeven voor werknemers uit Oekraïne geen werkvergunning aan te vragen als deze werknemers vallen onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming van de Europese Unie. Als werkgevers een werknemer uit Oekraïne in dienst willen nemen, moeten zij dat wel melden bij het UWV. Meer informatie is te vinden op de website van het UWV(externe link). Hier kan ook het meldingsformulier worden gedownload.

Ja, als u werkt kunt u uw kind naar de kinderopvang brengen en komt u in aanmerking voor de Kinderopvangtoeslag. Deze kunt u aanvragen bij de Belastingdienst.

Kinderopvangtoeslag aanvragen(externe link)

In Nederland zijn er drie manieren om zelfstandig woonruimte te betrekken:

• Een woning kopen
• Een woning huren via een woningcorporatie
• Een woning huren via een particuliere verhuurder

Woning kopen

Om een woning te kopen, is vaak een hypotheek nodig. Een hypotheekverstrekker bepaalt de voorwaarden voor wie een hypotheek kan krijgen. In de praktijk vragen veel hypotheekverstrekkers om een geldig verblijfsdocument. Om een woning te kunnen huren via een corporatie is ook een geldig verblijfsdocument nodig.

Woning huren

Het huren van een woning via een particuliere verhuurder is soms wel mogelijk zonder een verblijfsdocument. Dit ligt aan de voorwaarden die de particuliere verhuurder aan de huurder stelt. In de praktijk worden door particuliere verhuurders wel vaak hoge inkomenseisen gesteld aan een huurder en liggen de huurprijzen ook hoger.

Huurrecht

Oekraïners die een woning huren, hebben dezelfde rechten als Nederlanders die een woning huren. Dus als er sprake is van een huurcontract dat huurbescherming biedt, geldt dat ook voor Oekraïners. Bekijkde regels voor huurbescherming(externe link) voor meer informatie hierover.

Een rijbewijs kan pas aangevraagd worden als iemand 185 dagen staat ingeschreven in Nederland. Vooralsnog wordt er geen uitzondering gemaakt voor mensen uit Oekraïne. Rijles nemen kan wel.

Ja, Oekraïense rijbewijzen van mensen die onder de Richtlijn tijdelijke bescherming vallen zijn in de hele Europese Unie (EU) geldig. Dit geldt voor alle type rijbewijzen (A, B, C, D). Deze regeling geldt ook voor Oekraïense tweejarige beginnersrijbewijzen die zijn verlopen. Deze zijn inmiddels door de Oekraïense overheid automatisch verlengd voor de duur van de noodtoestand in het land. Ook rijbewijzen in cyrillisch schrift zijn geldig. 

Nidos is de organisatie die verantwoordelijk is voor de opvang van alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Heeft u interesse in het opvangouderschap of wilt u meer informatie? Neem dan contact op met Nidos via nidos.nl(externe link).

1. Voor Oekraïense kinderen zonder ouder in Nederland geldt een andere werkwijze. Deze kinderen zijn kwetsbaar en bevinden zich in een moeilijke situatie. Het is dus heel belangrijk deze doelgroep direct te melden, goed in de gaten te houden en ervoor te zorgen dat ze op een veilige plek terecht komen. Hierbij is het van belang dat er in de opvang specifieke begeleiding en aandacht is voor hen.
2. Voor alle kinderen die in Nederland verblijven moet het gezag zijn geregeld. Dit kan ouderlijk gezag zijn of voogdij door iemand anders dan de ouders. Ouderlijk gezag is ook mogelijk als ouders in het buitenland verblijven.
3. Als kinderen in een gasthuishouden komen, zijn de gemeente en RefugeeHomeNL alert op kinderen zonder een ouder in Nederland. Bevraag alle ontheemden met kinderen(externe link) over het gezag. De gemeente en RefugeeHomeNL melden een kind zonder een ouder aan bij  Nidos. Nidos voert een intake uit met de jongere, en waar mogelijk met de ouders op afstand, en beoordeelt vervolgens of het aanvragen van tijdelijke voogdij gepast is. Nidos meldt het bij de RvdK als er sprake is van een mogelijk gasthuishouden, zodat de RvdK een screening kan uitvoeren.
4. Bent u een gasthuishouden zonder betrokkenheid van de gemeente en RefugeeHomeNL? Dan vragen we om uw alertheid als u (mede) een kind opvangt. Indien er geen ouder bij aanwezig is, meld dit dan bij de gemeente. De gemeente kan vervolgens het kind aanmelden bij Nidos via 088-5011885 of oekraine@nidos.nl.
5. De RvdK wordt vervolgens betrokken bij screening van gastgezinnen. Een overzicht van de kantoren en de bijbehorende contactgegevens vindt u op de website van de Kinderbescherming(externe link).
6. Het uitgangspunt is om kinderen - die begeleid of opgevangen worden door een gasthuishouden - zoveel mogelijk bij het gasthuishouden te blijven opvangen indien dit in het belang van het kind is. Indien Nidos een verzoek om tijdelijke voogdij doet, zal Nidos (of William Schrikker Gezinsvormen) dit uitvoeren. Een gasthuishouden krijgt dus niet zelf de voogdij over het kind.

De gemeente ontvangt veel berichten van inwoners die vluchtelingen in huis hebben opgenomen of willen opnemen. De Rijksoverheid heeft gemeenten gevraagd om te zorgen voor de registratie van vluchtelingen. Zo ontstaat een beter beeld van het aantal Oekraïners dat al op Nederlandse bodem is en hoe zij kunnen worden geholpen. Een eerste stap hiervoor is het aanmelden van vluchtelingen. Dat kan eenvoudig via het online formulier. Vluchtelingen kunnen dit ook zelf doen via het Engelstalige formulier.

Let op: heeft u vluchtelingen op uw adres geregistreerd, maar vertrekken zij weer? Meld deze verhuizing dan bij de gemeente.

Oekraïners met een biometrisch paspoort hoeven geen asiel aan te vragen in Nederland. Kijk op de website van de Rijksoverheid(externe link) welke mogelijkheden er zijn voor Oekraïners die in Nederland willen blijven.

Nee, u kunt geen vergoeding van de overheid krijgen. Oekraïners die bij een gastgezin wonen zullen ‘woongeld’ als toelage (gaan) ontvangen. Zij kunnen dit geld gebruiken voor bijvoorbeeld openbaar vervoer, familiebezoek of sport. Zij kunnen het geld ook gebruiken om bij te dragen aan de kosten van het gastgezin, maar dit is niet verplicht.

De gemeente Krimpenerwaard merkt vluchtelingen uit Oekraïne niet aan als medebewoner. De uitkering wordt dus niet gekort wanneer burgers vluchtelingen in huis nemen. Uitzondering is wanneer er sprake is van een liefdesrelatie. Er is dan sprake van een gezamenlijke huishouding. Als vluchtelingen worden opgenomen, is het wel belangrijk dat deze informatie ook aan de consulent van Sociale Zaken wordt doorgegeven.

Langdurige opvang van Oekraïense vluchtelingen kan op termijn effect hebben op uw toeslagen, uitkering en gemeentelijke belastingen. De belastingdienst geeft aan dat het niet de bedoeling is dat mensen gekort worden op toeslagen wanneer zij Oekraïense vluchtelingen opvangen. De uitzondering is nog niet bij wet vastgelegd en kan dus nog wijzigen. Kijk voor meer informatie op de website van de Belastingdienst(externe link).

Wanneer u huurt bij een woningcorporatie raden wij u aan te controleren of u toestemming nodig hebt voor de tijdelijke opvang van Oekraïense vluchtelingen.

Zonder Nederlandse zorgpolis kunt u vooralsnog alleen bij medische urgentie een afspraak maken voor spoedeisende hulp. Hierover leest u meer op de website van de Rijksoverheid(externe link).

Vluchtelingen uit Oekraine die in de gemeentelijke opvang verblijven, ontvangen leefgeld, bestaande uit eetgeld en kleedgeld. De Oekraïners vluchtelingen die bij gastgezinneninwonen, ontvangen naast het eetgeld, kleedgeld ook een extra toelage. Het Leefgeld wordt per de eerste van de maand uitbetaald. Het leefgeld van de minderjarige kinderen wordt aan de ouders overgemaakt.

Kleedgeld

Kleedgeld is bedoeld voor persoonlijke uitgaven zoals kleding, toiletartikelen of een simkaart.

Extra toelage

Bij verblijf in een particuliere opvang (gastgezin) ontvangt een vluchteling ook een extra toelage.

• Wij gaan ervan uit dat vluchtelingen afspraken maken met hun gastgezin over de verblijfskosten die zij moeten betalen aan het gastgezin. Gastgezinnen krijgen namelijk allerlei extra kosten in rekening gebracht (bijvoorbeeld afval, energiekosten of waterverbruik).
• Wanneer vluchtelingen in een gemeentelijke opvanglocatie verblijven, ontvangen zij géén extra toelage om te wonen.

Vluchtelingen krijgen een aanvraagformulier in de gemeentelijke opvanglocaties. Wanneer zij in een gastgezin verblijven, zijn ze in de week van 11 april rechtstreeks aangeschreven met het verzoek een aanvraagformulier in te vullen. Nieuwe vluchtelingen in gastgezinnen krijgen het aanvraagformulier bij de registratie in de gemeente. Het aanvraagformulier moet ingevuld worden met het Nederlandse Alfabet. Dus Nederlandse letters, niet Cyrillische letters.

Vluchtelingen hoeven voor het inleveren van het aanvraagformulier niet naar het gemeentehuis te komen. Het ingevulde aanvraagformulier kan per e-mail worden ingestuurd via soza@krimpenerwaard.nl. Per post is ook mogelijk, met het onderstaande adres. Een postzegel is niet nodig.

Gemeente Krimpenerwaard
T.a.v. Werk en Inkomen
Antwoordnummer 17035
2820 VK STOLWIJK

De gemeente beoordeelt de aanvraag en stelt de hoogte van het leefgeld voor de vluchteling vast. Leefgeld wordt maandelijks uitbetaald. Vluchtelingen ontvangen leefgeld vanaf het moment dat zij in de Basis Registratie Personen (BRP) van onze gemeente zijn ingeschreven.

Wanneer een vluchteling leefgeld ontvangt en er zijn wijzigingen in zijn of haar situatie, dan moet de vluchteling dit direct doorgeven. Wijzigingen zijn bijvoorbeeld:

• Verhuizing (binnen de gemeente of naar een andere gemeente in of buiten Nederland)
• Werk (geld verdienen waardoor de vluchteling zelf in het eigen onderhoud kan voorzien)
• Geboorte
• Overlijden

Vluchtelingen kunnen, met vermelding van hun geboortedatum en persoonsnummer, wijzigingen doorgeven op het e-mailadres: soza@krimpenerwaard.nl. Het persoonsnummer staat overigens vermeld op de (toekennings-)beschikking.

Nee, het aantal uur dat u werkt is niet van belang. Het gaat om het bedrag dat u ontvangt uit arbeid. In het geval het totaal van uw inkomsten (vermeerderd met de Kinderbijslag en het Kindgebondenbudget) minder bedraagt dan wat u aan leefgeld ontvangt, kunt u contact opnemen met de gemeente om te bezien of u mogelijk een aanvulling krijgt.

Om leefgeld te kunnen ontvangen, hebben vluchtelingen een eigen bankrekening nodig. Bankrekeningen worden niet door de gemeente geregeld. Voor het openen van een bankrekening kunnen vluchtelingen bij iedere bank in Nederland terecht. Op de website refugee.com(externe link), onder het kopje financiële zaken, staat meer informatie over het openen van een rekening of het wisselen van contant geld. Ook op de website betaalvereniging.nl(externe link) vindt u informatie over het openen van een betaalrekeningen voor vluchtelingen uit Oekraïne.

Voor vluchtelingen die niet in staat zijn een rekeningnummer te openen stelt de gemeente prepaid pinpassen beschikbaar. Bij de beschikking van het leefgeld krijgen de vluchtelingen zonder eigen rekeningnummer het verzoek de prepaid pinpas af te halen bij de gemeente. Hiervoor moet een afspraak gemaakt worden. U kunt online een afspraak maken.

Het openen van een bankrekening blijft ondanks het beschikbaar stellen van de prepaid passen belangrijk aangezien de prepaid passen niet te gebruiken zijn voor bijvoorbeeld het overmaken van loon en het regelen van overboekingen.

Een vluchteling moet in eerste instantie het leefgeld gebruiken om kosten te betalen. Als zich een uitzonderlijke situatie voordoet kan een vluchteling mogelijk een vergoeding voor buitengewone kosten ontvangen. En dan alleen als er écht kosten gemaakt moeten worden die niet op andere manier betaald kunnen worden. Kosten voor schoolvervoer voor voortgezet onderwijs (12+) vallen ook onder deze bijzondere kosten. U moet bij de aanvraag dan wel een schoolverklaring meesturen.

Vragen over bijzondere kosten kunnen gesteld worden via het e-mailadres soza@krimpenerwaard.nl. De gemeente beoordeelt een eventuele aanvraag en stelt de hoogte van vergoeding voor de vluchteling vast.

Neem hiervoor contact op met de Internationale Schakelklas (ISK). Dat is de ISK in Bergambacht of voor kinderen ouder dan twaalf de ISK in Gouda.